Bastiaan Age Leijenaar

1886 - 1958  (72 jaar)

• Naam	Bastiaan Age Leijenaar
  Geboorte	13 sep 1886	Zuidland
  Geslacht	Mannelijk
  Overlijden	1 dec 1958	Bennekom
  Persoon-ID	I7492	Zuidland Genealogie
  Laatst gewijzigd op	19 mei 2019

  
  

  Vader	Age Leijenaar,   geb. 9 jan 1853, Sneek ovl. 18 feb 1938, Jutphaas (Leeftijd 85 jaar)
  Moeder	Willemina Straver,   geb. 15 jun 1854, Emmikhoven ovl. 31 dec 1909, Jutphaas (Leeftijd 55 jaar)
  Huwelijk	6 sep 1879
  Aantekeningen	Nu ga ik de levenswandel van mijnovergrootvader beschrijven. In defamilie Leijenaar is zijn reputatie niet al te best. Ik schrijf op wat ik weet. Het is gebeurd in lang vervlogen tijden en elk verhaal heeft twee kanten, maar ik wil een poging wagen. Het oordeel is aan de lezer. Zijn naam schrijf ik voor de laatste keer volgens de Friese traditie met de toevoeging Ykes. Misschien heeft hij het nog gebruikt, maar daarna niemand meer. Het veldwachteren zat de familie blijkbaar in het bloed. Net als zijn vader Yke en twee ooms werd Age ook veldwachter. Hij werkte het inde omgeving van Gorkum. Daar heeft hij zijn toekomstige vrouw Willemina Straver ontmoet. Ze was de dochter van een scheepsbouwer.Ze raakte in verwachting maar haar ouders wilden niet dat ze met hem trouwde en stelden hun dochter voor als ongehuwde moeder thuis te blijven. Het kind, een dochter, is geboren op 18 april 1879 te Heukelum en werd vernoemd naar de moeder van Age: Sjoukje, roep-naam Sjouwke. Dat heeft Willemina waarschijnlijk gedaan om aan te geven wie de vader was. Pas op 6 september 1879 zijn ze toch getrouwd. Meteen daarna zijn ze naar Rotterdam vertrokken en laternaar het dorpje Zuidland opVoorne-Putten. Daar zijn vier kin-deren geboren, als laatste mijn opamet de naam Bastiaantje. Ik hebnooit anders geweten dat hijBastiaan Age heette (hijzelf waar-schijnlijk ook). Hij had een broertje, Bastiaantje Age, dat vlak voorzijn geboorte overleden is. Mischienheeft zijn moeder uit verdriet hemdie namen gegeven. Ik heb er geenandere verklaring voor. Op 26december 1889 wordt er een doch-ter in Gorkum geboren en is AgeLeijenaar van beroep veranderd: hijis beroepsmilitair. Hij had de func-tie van oppasser. Hij hield de ver-blijven van enkele officierenschoon, deed hun was en onder-hield hun wapens maar moest voor-al discreet zijn. De verhouding met zijn schoonfamilie moet verbeterdzijn omdat het gezin weer vlak in de buurt ging wonen.Gorkum ligt op een strategisch punt. De rivieren de Maas en de Waal komen hier samen en vormeneen grote rivier de Merwede die richting Rotterdam stroomt. Er wasdaar een groot fort de deel uitmaak-te van de Hollandse Waterlinie. Dat was een militaire verdedigings-linie die zich uitstrekt van de voor-malige Zuiderzee bij Muiden totaan de Biesbosch. De Linie lag alseen beschermende krans van forten rondom de steden van Holland..Het verdedigingswapen van deHollandse Waterlinie was hetwater. Dat was te danken aan een ingenieus waterhuishoudkundigsysteem van sluizen, inundatiekana-len en bestaande waterwegen en-keringen. Een klein laagje water,gemiddeld maar 40 cm diep, was algenoeg om het land verraderlijk enmoeilijk begaanbaar te maken voormensen, voertuigen of paarden,vooral in een tijd dat er nog geenvliegtuigen waren.Tegelijkertijd was het te ondiep omper boot te bevaren. Totaal kon deWaterlinie binnen een kleine drieweken onder water worden gezet.Dit noemt men innundatie. Opzwakke punten werd de natuurlijke verdedigingslinie aangevuld metonder meer forten, kazematten en(groeps)schuilplaatsen. Daarnaast bestond de Linie uit vijf vesting-steden Muiden, Weesp, Naarden,Jutphaas, Gorkum en Woudrichem. Ik kan me nog herinneren dat mijn opa grapjes maakte over het zwemmen van mijn broer en ik in het ENKA-zwembad: ‘Ik werd gewoon van de brug in Gorkum afgeflikkerd, en heb zo zwemmen geleerd.’In Gorkum kreeg hij zijn roepnaam.Het werd van Bastiaan naar Besjaanen tenslotte Sjaan. In de familie washij bekend onder de naam ‘omeSjaan’.Van de broers en zusters van mijnopa heb ik er maar twee echtgekend: zijn broer Arie en zijn jong-ste zuster Geertje. Ze hadden het-zelfde beeld van hun vader: hij had het hoog in de bol en dacht dat hij als militair heel wat was. Vermoedelijk werd hij in het begin door zijn schoonouders financieel ondersteund, maar dat moet een keer zijn opgehouden en hij presteerde het zijn eigen zoon, mijn opa, Bastiaan te laten tekenen bij de Marine en streek zelf het handgeld op. Mijn opa diende op het wachtschip Willemsoord en in die tijd moet hij een meisje hebben ontmoet. De initialen van haar werden op zijn arm getatoueërd. Tot aan zijn dood heeft hij nooit willen zeggen wie dat was. Eind 1909 moet mijn opa bericht hebben gekregen dat zijn moeder ernstig ziek was. Hij kreeg geen toestemming haar te bezoeken en is gedeserteerd. Of hij op tijd gekomen is weet ik niet, maar op oudejaarsdag 1909 is ze aan de Hoogravenseweg te Jutfaas overleden. Normaal was hij afgezwaaid als matroos der eerste klasse, maar toen als matroos der derde klasse. Een paar jaar daarna is Age Leijenaar vermoedelijk gepensioneerd Toen zijn tweede vrouw in 1925 overleed heeft hij enkele jaren alleen gewoond en werkte hij als nachtportier. In die periode is hij een keer naar Ede gegaan met de mededeling dat hij besloten had bij zijn kinderen te gaan wonen. Mijn opa en zijn broer Cornelus hadden daar helemaal geen zin in. Op een dag kregen alle kinderen een dagvaarding van de rechtbank in de brievenbus. In die tijd was er nog geen AOW en hadden de kinderen een ‘onderhoudsplicht’. Mijn opa en zijn broer moesten naar de rechtbank in Arnhem. Daar werd hun inkomen vastgesteld. Mijn opa verdiende niet veel, maar toch moest hij een paar gulden per week afstaan aan zijn vader wat in die tijd een behoorlijke hap uit het huishoudboekje was. Mijn opa had een goed contact met zijn broers Gijsbert en Yke. Gijsbert was een grote en sterke man. In 1938 kwamen er berichten dat dat opa Leijenaar hard achteruit ging. De drie broers besloten hem te bezoeken. Ze belden aan. De voordeur was voorzien van een klein luikje. Betje Buizert, deed het luikje open en snauwde: ‘Leijenaar slaapt’, waarop Gijsbert haar bij de keel greep en haar dwong de deur open te doen. Opa Leijenaar was er slecht aan toe en begon te huilen toen hij zijn drie zoons zag. Hij heeft nog enkele uren met zijn zoons gesproken. Een paar dagen later is hij overleden. Een jaar later overleed Betje Buizert te Zeist. Waarom zij zo reageerde weet ik niet, wel dat zij een tragisch leven heeft gehad. Het leven van mijn overgrootvader Age Leijenaar wil ik hiermee besluiten. Nogmaals: ik heb opgeschreven wat ik weet en zoals elk mens moet hij ook zijn goede kanten hebben gekend. [1]
  Gezins-ID	F1015	Gezinsblad  |  Familiekaart

  
  

  Gezin	Clasina Veerman,   geb. Utrecht
  Huwelijk	21 jun 1916	Utrecht   [2]
  	Bij huwelijk de leeftijd van 29 en 24 jaar.
  Aantekeningen	Wat mijn opa na zijn diensttijd bijde Marine tot aan zijn trouwenheeft gedaan weet ik niet. Hij schijnt metaalbewerker te zijn geweest. Hij woonde toen bij zijnvader aan de Hoogravenseweg te Utrecht en daar moet hij zijn toe-komstige vrouw Clasina Veerman hebben ontmoet. Ze werkte bij het Utrechtsch Nieuwsblad, eerst in de drukkerij en binderij, later op de administratie. Ze was erg blij toen ik op een drukkerij als zetter ging werken: ‘typografen zijn heren’ zeize. Ik laat het oordeel gaarne aan de lezer over. Op 21 juni 1916 zijn ze getrouwden in Zaandam gaan wonen. Ze woonden in een buurt met Russische straatnamen. Rond 1680 heeft tsaar Peter de Grote in Zaandam daar gewoond met een grote staf om zich heen om de Nederlandse scheepsbouw te leren. Mijn grootouders woonden toen inde Jassykoffstraat (hij was een Russisch letterkundige in de 19eeeuw). Mijn opa ging werken bij de ‘Artil-lerie-inrichtingen Hembrug’ in Am-sterdam. Vermoedelijk werkte zijn broer Gijsbert daar al. Het was midden in de Eerste Wereldoorlogen honderdduizenden Nederlandse mannen waren gemobiliseerd. Het leger had veel wapens en munitie nodig en het merendeel werd daar geproduceerd. Ze kregen hun eerste kind, een zoontje, dat de naam Hendrik kreeg. Hij is geboren op 21 april 1917. In de nacht van 22 op23 april huilde hij even en toen werd het stil. Mijn grootouders dachten dat hij weer sliep en schon-ker geen aandacht aan. ’s Morgens haalde mijn oma hem uit de wieg. Hij was overleden en aan één kant blauw. Mijn opa, maar vooral mij noma zijn die schok nooit meer te boven gekomen. Samen met de kerkhofbeheerder hebben mij opa en zijn broer Gijsbert het kind begraven. Mijn oma was overspannen en kon het niet aan. Ze heeft een tijdje bij haar familie in Utrecht gewoond. Na korte tijd zijn ze naar Amsterdam naar de Kattenburger-dwarsstraat verhuisd. Ze woonden op de derde etage. Mijn oma wilde niet meer wonen in het huis waar haar kind gestorven was. Ik weet dat de oudste zuster van mijn opa Sjouwke Leijenaar en haar man Johan Kimmel toen een korte perio-de in Nederland zijn geweest. Waarom weet ik niet, maar wel dat ze mooie meubels hadden en die bij hun vertrek naar Nederlands Indië cadeau hebben gedaan. Op 9 april 1918 werd er een dochtertje geboren. Mijn opa kwam thuis van zijn werk en de buurvrou-wen stonden hem op te wachten en riepen: ‘Leijenaar, je hebt een doch-ter!’ Haar naam werd Wilhelmina, roepnaam Mina of Mien, mijn moeder. Voor de geboorte had mijn oma op het Waterlooplein een mooie gebruikte Duitse hangklok gezien. Die wilde ze graag hebben. Meteen na de geboorte is mijn opa daar gaan kijken en de klok was er nog. Hij heeft hem gekocht en is al die jaren in de familie gebleven. Nu hangt hij bij mij in de woonkamer. De Spaanse griep is onze familieniet voorbijgegaan. Gijsbert Leije-naar trouwde op 4 juli 1917 met Dina Haseleger en anderhalf jaar later stierf ze eraan. Hij stond bekend als een vrolijk en altijd opti-mistisch mens maar dit kon hij niet verwerken en raakte aan de drank. Op een dag was hij zo dronken dat hij in een Amsterdamse gracht viel. Op het nippertje is hij gered. Daarna ging het wat beter; hij is hertrouwd, maar de rest van zijn leven had hij een somber karakter. De humor was verdwenen. Omdat de oorlog was afgelopen en er veel minder vraag naar wapens en muni-tie was, dreigden er ontslagen. Dat,in combinatie met de grote socialeonrust in die tijd, mondde uit in grote stakingen. Ook bij de Hem-brug. Werk willigen zoals mijn opa werden ‘snorders’ genoemd en waren hun leven niet zeker en daar-om durfden ze niet naar hun werkte gaan. In de stad liepen knok-ploegen en riepen: ‘zijn hier nogsnorders?’ Uiteindelijk werd hij toch als staker aangemerkt en ontslagen. Wat nu? Er moest brood op de plank komen en het gezin verhuisde nar Utrecht. Ze kregen een huis aande Saturnusstraat in in zgn. ‘Plane-tenbuurt’ in de buurt van het tegen-woordige stadion van FC Utrecht.Ik weet dat mijn opa daar als ‘loswerkman’ gewerkt heeft; dat bete-kende dat hij af en toe werk had. Het zal geen vetpot zijn geweest.Linksboven een foto van mijn moe-der en haar broer Henk (matrozen-kleding was in die tijd in de mode,maar had hij toen al zeemansaspira-ties?).Ze hebben hun leven lang een ‘broer-zus’ verhouding gehad, netals mijn vader met zijn oudste zuster Gré. Mijn moeder zag ome Henk altijd als haar kleine broertje.In die tijd moesten bij mijn moederde amandelen geknipt worden endat gebeurde niet zachtzinnig. Zewerd vastgebonden in een stoel enna afloop kreeg ze watten in haarmond tegen het bloeden. Een paarweken later moest ze terugkomenvoor controle. Ome Henk herkendede verpleegster, rende naar haartoe, schopte tegen haar schenen enriep ‘rot zuster, rot zuster’.Langzamerhand komen onze fami-lielijnen nu samen. Er kwam eenbrief uit Ede. Hij was van mijnopa’s oudere broer Cornelus. Hij werkte eerst bij de rubberfabriek‘Hevea’ bij Oosterbeek. Zijn broer Nico (het zwarte schaap, zie defamiliebeschrijving) had toen al een klein aannemersbedrijf in de buurtvan Arnhem en had voor zijn broerdaar werk geregeld. Dat was hij ookwel moreel verplicht, want zijnbroer was getrouwd met MariaAletta Cabo, die van Nico in ver-wachting was, maar hij weigerdemet haar te trouwen. Cornelusheeft de familie-eer hooggehoudenen is met haar getrouwd (zie hunfamiliebeschrijving verderop).Daar werd het basisproduct latex,het was het witte sap uit de tropi-sche latexboom, verwerkt tot rub-ber. Het sap kwam voornamelijk uitNederlands Indië en Brazilië. Defabriek bouwde, net als de ENKA,huizen voor haar personeel. Hetwas van origine een Britse firma ende huizen werden in die stijlgebouwd. Ze hadden rieten dakenen Britse architectuur. Het werdeen eigen dorp onder de naamHeveadorp, dat nu nog bestaat.Vele van die huizen staan er nog enhet is de moeite waard als je in debuurt bent er een omweg voor temaken. Mijn oma was een stadsmens, zehad wilde niet naar ‘dat dorp’ ver-huizen maar er was geen keus. Hetgezin verhuisde naar Ede en kreegeen woning aan de Nijverheidslaan.Mijn opa ging werken in de energie-centrale van de fabriek. Zijn werkbetond voornamelijk uit het inploegendienst kolen kruien en datheeft hij tot aan zijn pensioengedaan. Het is een wonder dat hijnog 72 jaar oud mocht worden.Op 1 oktober 1925 werd nog eenkind geboren: Age Bastiaan. Mijnopa wilde hem niet naar zijn vadervernoemen, maar mijn oma stonderop: het was nu eenmaal familie-traditie. [1]
  Kinderen	1. Hendrik Leijenaar,   geb. 21 apr 1917, Zaandam ovl. 23 apr 1917, Zaandam (Leeftijd 0 jaar)   2. Wilhelmina Leijenaar,   geb. 9 apr 1918, Amsterdam ovl. 13 mei 1997, Bennekom (Leeftijd 79 jaar)   3. Hendrik Leijenaar,   geb. 9 mei 1921, Utrecht ovl. 27 aug 2005, Zwolle (Leeftijd 84 jaar)   4. Age Bastiaan Leijenaar,   geb. 1 okt 1925, Ede
  Gezins-ID	F2784	Gezinsblad  |  Familiekaart
  Laatst gewijzigd op	19 mei 2019

  
  

• Foto's

  I7492 Bastiaan Age Leijenaar

  
  

• Bronnen

  [S100] Overig particulier , https://docplayer.nl/11515450-Kinderen-hantje-jans-1740-1820-ieke-ykke-geboren-rond-1748-zie-2.html. [S1] Nederland, BS, (Nationale Archief), https://www.wiewaswie.nl/personen-zoeken/zoeken/document/a2apersonid/123281697/srcid/28594217/oid/24.