Predikant.
Ds. Joannes Tayus, ook wel als Taeije, Thay of Tajus geschreven, was vanaf 29 augustus 1583 als predikant in Zuidland werkzaam. Op 7 februari 1591 ging hij in op een beroep vanuit Brouwershaven.
Het is niet bekend met wie hij getrouwd was. Wel dat hij een zoon had, Johannes, die in Zuidland werd geboren en in 1606 predikant was in Overmeer (nu: Noord-Holland). Op 12 februari 1623 ging hij in Brielle als weduwnaar in ondertrouw met de weduwe Neeltje Cornelisdr. Zij trouwden in een andere plaats. Joannes was toen predikant in Brouwershaven. Op 25 mei 1625 werd hij emeritus predikant en vestigde zich in Leiden. Op 2 juni van dat jaar liet hij zich in het album academicum (als student) aan de universiteit daar inschrijven. Zijn overlijdensdatum is niet bekend. Joannes Tayus was nog maar zeer kort in Zuidland toen hij op 3 oktober 1583 de Classis verzocht of het hem vrijstond naar de “Korndick” (Goudswaard) over te gaan. De Classis wilde dat hij in “Suijtlant” bleef, ook al omdat de gemeente van Zuidland dat wilde. In de vergadering van de Classis van 5 oktober 1587 kreeg hij de opdracht: ”t’Is Johanni Thaij, dienaer des H: Woorts in Suytlant, opgelecht van den Classi dat hie zal met aller naersticheit opteekenen alle geschiedenissen, die met waerheit geschiet te sine moghen bevonden worden ofte naemaels geschieden moghen”. Hij kreeg dus de opdracht alle kerkenraadsverhandelingen en wat er gebeurde in de kerkelijke gemeente, naar waarheid op te tekenen. Of hij dit gedaan heeft, is niet duidelijk want het eerste notulenboek (kerkeboek) dat in het bezit is van de Hervormde Gemeente in Zuidland stamt uit 1671. Het kan zijn dat er notulenboeken verloren zijn gegaan, want de Classis kwam hier in latere jaren niet meer op terug, terwijl zij heel vasthoudend was in het nakomen van gemaakte afspraken.
Tayus was als afgevaardigde van de Classis Brielle aanwezig bij de Particuliere Synode in Dordrecht op 28 januari 1590, samen met ds. Aegidius Joannis uit Brielle en ds. Joachim Horstius uit Oude-Tonge. Hij kreeg begin 1591 een beroep uit Brouwershaven, vroeg en kreeg toestemming van de kerkenraad én van de plaatselijke “Overheijt” om naar Brouwershaven te vertrekken. De goedkeuring van de Classis werd omzeild en dus kon de Classis hem niet meer tegenhouden. Hij vertrok met een attestatie van de Classis die niet graag werd afgegeven. Ook kreeg de kerkenraad een uitbrander van de Classis dat zij beter op de zaken had moeten toezien. De Classis had bij het beroep naar Brouwershaven eerder ingeschakeld moeten worden. Vóór zijn vertrek, in 1591, naar Brouwerhaven werd hem nog van alles verweten. Zo zou hij geld aangenomen hebben (17 gulden) bij het verkrijgen van strafvermindering voor iemand die een moord had gepleegd. Ook zou hij voordeel hebben genoten (in geld of geschenken) bij het vrij krijgen van Mennonietische schepenen (gemeenteraadsleden) uit Spijkenisse. Daarnaast zou hij iemand met de dood bedreigd hebben die hem had beloofd tarwe te geven en die belofte niet nakwam. Zo waren er nog meer zaken, zoals het niet nakomen van zijn zwijgplicht ten opzichte van Egidus Noteus, predikant in Spijkenisse. De Classis gaf hem een attestatie mee naar Brouwershaven die niet zo goed was. Brouwershaven protesteerde tegen deze attestatie en de Classis gaf uiteindelijk een betere verklaring van goed functioneren mee. Ook werd hem op 11 maart 1591 een afscheid aangeboden. In 1601 schreef hij een proefschrift: “Proeve van de leere der Wederdooperen”, uitgegeven in Leiden door Jan Claesz Dorp, een werkje dat door Gomarus ‘grondig, nuttig en stichtelijk’ werd geprezen. Gomarus was hoogleraar theologie aan de universiteit in Leiden. In dit boekje worden in 11 punten de dwalingen van de wederdopers ontzenuwd.
|
[1]